Бу якларда кешенең исеменә нәсел-нәсәптән килгән кушаматын, йә булмаса, һөнәрен кушып телгә алу гадәте бар. Шунсыз кем турында сүз баруын да аңламассың. Авылга моннан 9 ел элек кайтып урнашкан әлеге гаиләгә дә өстәмә исемне бик тиз табалар — көне-сәгате белән “күрәзәче Гөлсем” һәм аның гаиләсенә әйләнә дә куя. Им-томчылык, кешеләрне үз ысуллары белән дәвалаучы өчен өстәмә атаманың моннан да кулайрак варианты булу мөмкин түгел шул. Теләче районының Югары Кибәхуҗа авылы менә шулай, һич көтмәгәндә, Гөлсем Мәмәт-рәхимовалы, дөресрәге, “күрәзәче Гөлсем”ле булды...

 Гөлсем апа 1966 елда Үз­бәкстан якларында дөньяга килә. Үсмер һәм яшьлек елларын да шунда уздыра.  2003 елда ире, балалары бе­лән Татарстанга кайта ул. Дөрес, күченеп кайтучылар өчен барысы да шома гына булмый. Авыл халкы ир бе­лән хатын арасында аңлашылмаучанлык чыгып, аларның тормыш юллары аерылуның да шаһиты бу­ла. Гөл­сем апаның юл-транспорт һәлакәтендә вакытсыз гомере өзелгән олы кызы Венераны олылап соңгы юлга озатырга булыша. Ба­ры бер нәрсә генә үзгәрешсез кала — Гөлсем Мәмәт­рәхимова әле бүген дә яр­дәм эзләп кил­гән кешеләрне кабул итәргә вакыт табып яши.

— Аллаһы Тәгалә тара­фын­нан бирелгән әлеге сә­ләт безнең нәселдә буыннан-буынга күчеп килгән, — дип сөйли Гөлсем апа. — Әни­­ем Кырмыз күрәзәче һәм дәвачы иде, әтием Ичназар да кешеләрне өшкереп бозыктан, күз тиюдән дәвалаган. Аллаһы Тәгалә башкаларга ярдәме тисен дип гомер биргәндер миңа. Башлангыч сыйныфта укыганда каты авырып, хәтта мәрт­кә киткәннән соң да янә савыгып китүемне тагын ни­чек аңлатмак кирәк?! Авыруларны дәвалыйм, алар мине рәхмәткә күмә. Менә шул кешеләр рәхмәте көч бирә, яшәтә дә инде.

Гөл­сем апа, барысы да 1995 елда күргән гаҗәеп төштән соң башланып китте, ди:

— Ап-ак киемнән мөлаем бабай төшкә керде. Аллаһ тарафыннан көч бирелгән­ле­ген сизеп тә, аннан фай­да­лана белми идем әле ул ва­кытта. Менә шул тө­шем­дә картның күләгәсе­нә ышыкланып, хаҗ сәфәре кы­лып кайт­тым.

Шунысы кызык — төштә кулына дәвачылар камчысын тоттырган ба­бай белән чынлыкта да очрашырга ту­ры килә аңа. Алар яшәгән төбәкнең танылган дәвачысы Хөдер бабай хикмәткә ия камчы бирә Гөлсем апага.

— Камчы дисәң дә була инде аны, мин үзем чыбык дип атыйм, — ди камчы турында Гөлсем апа. — Гади генә түгел, терлек эчәгесеннән эшләнгән, эче тулы кан булган, хикмәткә ия камчы ул. Авыруларны дәвалаганда бик ярдәме тия, җен­нәрдән коткара, бозыктан котылырга булыша.

— Нинди авыруларны аякка бастырганыгыз булды?

— Килүчесе күп булгач, авырулары да төрле. Бу уңайдан әйтим әле — эшне яңа туган бәбине дәвалаудан башлаган идем бит. Өшкергәч, тамагына ашый башлады, елаудан да туктады. Минем хөрмәткә Үлмәс­өм­мегөлсем дип исем куштылар үзенә. Менә шул сабыйның әти-әнисе рәхмә­теннән башланган эш уңышлы гына дәвам итә. Кемнәрнең генә килгәне юк — күп­тән түгел сулышы капланып, өянәге кузгалып егылучы кызны дәваладым, бала таба алмаган хатын-кызлар рәх­мәт әйтеп бә­би ашына дә­шә... Кайсын бозыктан кот­карам, аяксыз килеп, үзе атлап кайтып китүчеләр дә бар. Бүген кайбер гаилә­ләр­дә тынычлык югала — ирен­нән, холыксыз баласыннан, читкә йөрүче тормыш иптәшеннән зарланучылар күп. Аларның гаи­ләсендә тынычлык урнаштырам. Менә шул ярдәмем ти­гән кешеләр рәх­мәте яшәтә мине. Кайвакыт киңәштән дә зуррак ярдәм булмаска мөм­кин бит.

— Дәвалап булмаган чир­ләр дә бармы соң?

— Иң мөһиме — ышану. Ә аерым чирләр­гә килгәндә, туберкулезны дәвалап булмый. Андыйларны шундук табибка җибә­рәм. Көчле бозыкны чыгара алмаган чакларым да була. Аларны Казандагы танылган өшкерүче Фәрит хәзрәткә җибә­рәм. Ара­да миңа бик соңга калып килүчеләр дә була. Андыйларның якыннарына: “Вакыты җиткән. Әзерләнеп торыгыз”, — дим.

— Киләчәк турында әйтү булып чыга түгелме соң? Диндә бу эш тыела бит.

— Кешедә өмет калмаган икән, якыннарында ышаныч тудыру дөрес булмас иде. Азактан туганнары үзләре үк рәхмәт әйтәчәген беләм. Кө­телмәгән үлем үкенечле­рәк була бит.

Күрәзәчелек димәктән, ал­да ни көтәсен сизеп яши икән Гөлсем апа. Тормыш юлында көтеп торган җитди вакыйгаларны төшләрем ис­кәртә, ди ул. Үз кызының үле­­мен дә бер көн алда тө­шендә күрә. Әмма якыннары арасында кемнең теге дөньяга күчәчәген генә аң­лап җиткерә алмый.

— Төшемдә каенсеңлемнең улы мәет күтәреп керде. Ул вакытта ирем авырып йөргәч, аның белән бер-бер хәл була микән, дигән шик тә туды. Таза-сау балам үләр дип башыма да китермәдем. Икенче көнне үк кызым Венераны югалттым — чынлыкта да каенсеңлемнең улы белән үз улым кызымның җаны чыккан гәүдә­сен өйгә күтәреп алып керде. Шу­ңа күрә төшләремне кешегә сөйләргә куркам, чөнки алар чынга аша.

— Бу уңайдан  “Битва экс­трасенсов” тапшыруы турында да сорамый булмый. Катнашучылар арасында мө­селман кардәшләребез дә бар бит. Ә күрәзә­лек итү­не ислам дине хупламый.

— Караштырып барам аны. Үземнең дә кешеләрнең югалган әйберен табарга булышканым бар. Ике кеше, мәсәлән, йортларында бабалары яшереп калдырган алтынны табып ал­ды. Югалганны табу өчен махсус дога бар бит. Шулай эшләүне дингә каршы килә дип санамыйм.

— Үзегезгә башкаларның бозык салуы, күз тидерүе куркытмыймы соң?

— Көне-көне белән 20 ләп кеше килгәч, үземдә арганлык сизәм анысы. Ир­тәнге 9 дан кичке сәгать 4 кә кадәр кабул итү ардыра. Шуннан артыгын булдыра да алмыйм — йөрәккә авырлык төшә. Мунчада юынып, үз-үземне өшкергәч кенә тынычланып йоклап китәм. Бабамнан калган дога китабым бар. Намазымны һәр­чак укый алмасам да, шул догаларны гел кабатлап йөрим.

Ә инде начарлык эшләргә теләсәләр, ак сакаллы бабай төшкә кереп, мине һәрчак кисәтә.

— Дәвалаучыга авыру кешенең чире күчә, дигән сүз­ләр күпмедер дөреслеккә туры килә, димәк?

— Бу хакта миңа Фәрит хәзрәтнең дә әйткәне булды. “Дәвага килгән кеше хәер калдырмаса, үзеңә авыр бу­ла”, — дип киңәш биргән иде ул. Аллаһы Тәгалә миңа шундый сәләт биргән икән, кешегә хезмәт күрсәтеп акча эшләү турында уйлаганым да булмады. Хәер — кәнфит, ипи, хәтта бер баш суган да булырга мөмкин бит. Иң мө­һиме — кеше аны чын күңел­дән бирсен.

— Дәвалау сәләте нәсел­дән-нәселгә күчә, дидегез. Үз балаларыгызда да андый көч сизелмиме?

— Вафат булган кызымда минекедәй сәләт бар иде. Инде хәзер кече кызым Альбинада нидер сизелә башлады. Төштә күргәннәре чын­га аша аның. Улым Рамил дә янәшәсендә начар күңелле кешеләр барын сиземли ала. Шулардан котылу юлын дога һәм намазда күрә.

...Гөлсем Мәмәтрәхимованың үзе генә белгән дәвалау ысулларын аңлап та, аңлатып та булмас иде — ут­тан да көч табып эш итә ул, үз­гә камчысы һәм тагын башка төрле җиһазлары бел­ән әллә ниләр кылана. Ә бусагасыннан ке­ше өзелми дисәң дә бу­ла. Үзе әйтмешли, Аллаһы Тәгалә тарафыннан кеше­ләргә игелек күрсәтү өчен гомер бирелүе дә рас­тыр, күрәсең.

Фәрит САЛИХОВ | 03.12.2012

Исем:
E-mail:
Текст: